پمپ آب خانگی نوعی از پمپ آب است که می تواند فشار را در ساختمان های مسکونی تقویت و یا تنظیم کند و باعث می شود افت فشاری در مسیر صورت نگیرد. این پمپ ها برای ساختمان های بزرگ کارایی نداشته و باید پمپ با بوستر پمپ آبرسانی جایگزین شود.. پمپ آب خانگی دارای متریال های مختلف است و در دو مدل تک فاز و سه فاز تولید می شود. این پمپ دارای تیپ های متنوعی بوده و برای هد و دبی های به دست آمده می توان پمپ مورد نیاز را انتخاب کرد. در ادامه به توضیحات تکمیلی درباره پمپ آب خانگی میپردازیم.
آنچه در این مقاله به آن می پردازیم:
درجه حفاظتی یا IP پمپ آب خانگی چقدر باید باشد
اگر فشار آب در پمپ زیاد شود چه اتفاقی می افتد
مشخصات فنی پروانه پمپ آب استاندارد چیست
اگر توان پمپ آب خانگی متناسب با سایز لوله های ساختمان نباشد چه می شود
آیا وارد شدن ضربه به بدنه پمپ آب خانگی خطرناک است
پمپ آب خانگی از لحاظ نوع طراحی به 7 دسته زیر تقسیم می شود که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود از قبیل میزان فشار تولیدی و میزان آب دهی هستند.علاوه بر این، این تیپ پمپ ها گاها با محدودیت هایی در تولید و یا استفاده رو به رو هستند که در ذیل به آنها اشاره می شود:
هر برند پمپ سازی، قادر به تولید پمپ های مذکور است.
به علت طراحی پروانه این پمپ آب به آن پمپ آب محیطی گفته می شود. این پمپ جزو پمپ های کوچیک خانگی در نظر گرفته می شود. نوع طراحی آن از نیم اسب شروع شده و تا یک اسب موجود است. میزان ارتفاع و آبدهی محدودی دارد. حداکثر ارتفاع 88.2 متر و حداکثر دبی آن 2.4 متر مکعب در ساعت است.
طراحی هوزینگ و پروانه آن شبیه یک بشقاب است به همین دلیل به این پمپ آب، پمپ آب بشقابی گفته می شود. این پمپ برای مصارف خانگی ماکزیمم 5 طبقه و 10 واحد (با توجه به توان پمپ) مناسب است. از نکات مثبت این پمپ می توان به میزان صدای کم در موقع کار اشاره کرد. اگر بخواهیم از هد و دبی بالاتر از پمپ آب بشقابی استفاده کنیم باید به سراغ پمپ آب جتی برویم.
به علت نوع طراحی این پمپ به آن پمپ آب جتی گفته می شود. از نکات مثبت این پمپ می توان به دارا بودن اجکتور داخلی اشاره کرد که باعث خودمکش کردن پمپ می شود که می تواند از عمق پایین تر آب را مکش کند. این پمپ برای خانه های حیاط دار و یا ویلایی مناسب است. صدای زیاد از معایب اصلی این پمپ آب است که برای رفع این مورد، پمپ باید در موتورخانه و پشت بام قرار گیرد.
این پمپ آب یکی از پمپ های گریز از مرکز یا سانتریفیوژی است که کاربرد بسیار زیادی در صنعت دارد. به دلیل اینکه این پمپ دارای دو پروانه آب پخش کن پشت سر هم است، نامش را پمپ دو پروانه گذاشته اند. این پمپ اب دو پروانه برای پمپ کردن آب و مایعات تمیز استفاده می شود که در ساختمان هایی با تعداد طبقات بالا، بسیار مناسب است. به دلیل وجود پروانه در این پمپ آب، مایعات با حجم بالا با فشار بیشتری انتقال پیدا می کند. پمپ های دو پروانه برای مصارف خانگی، مصارف اداری، مرکز تفریحی و کشاورزی و ... کاربرد دارند. جنس پروانه پمپ از نوریل یا برنج بوده که با توجه به نیاز پروژه متغیر است. جنس پروانه استفاده شده به دمای سیال نیز مرتبط است.
این پمپ دارای دبی بالا نسبت به همه مدل هاست. پمپ آب تک پروانه زمینی توانایی پمپاژ دبی از 1 متر مکعب بر ساعت تا 1000 متر مکعب بر ساعت است. این پمپ در صنعت بیشترین استفاده را دارد. از نکات قوت این پمپ می توان به استهلاک کم و هزینه تعمیر و نگهداری آتی آن اشاره کرد. به دلیل وجود یک پروانه در این پمپ آب، ماکزیمم ارتفاع آن، تا 130 متر می باشد. برای آن دسته از کابرانی که ارتفاع بالا تر از 130 متر مورد نیازشان است، باید از پمپ های طبقاتی عمودی و طبقاتی افقی استفاده کرد.
تفاوت های پمپ دو پروانه و تک پروانه:
شباهت های پمپ دو پروانه و تک پروانه:
پمپ آب طبقاتی افقی ، پمپ هایی هستند که دارای چندین پروانه می باشند و قابلیت انتقال آب در حجم های وسیع و ارتفاع های متفاوت، ماکزیمم تا 250 متر ارتفاع را انتقال می دهند. از نکات مثبت این پمپ ها می توان به توان مصرفی پایین نسبت به پمپ های تک پروانه اشاره کرد. این پمپ دبی کمتری نسبت به تک پروانه ها و هد کمتری نسبت به طبقاتی عمودی ها دارد.
سرآمد تکنولوژی تمامی پمپ ها، پمپ آب طبقاتی عمودی می باشد. دارای تکنولوژی خاصی از لحاظ طراحی می باشد. پمپ های طبقاتی عمودی تقریبا تمام محدودیت پمپ های لحاظ شده را از بین برده و این پمپ قابلیت انتقال آب در حجم های مختلف تا ارتفاع 600 متر را دارا است. مضاف بر این، به علت عمودی بودن آنها، فضای بسیار کمی را اشغال می کند. همچنین به علت چند پروانه بودن این پمپ، توان مصرفی پایین تری نسبت به پمپ های تک پروانه دارد. گزینه مناسبی برای استفاده در بوستر پمپ آبرسانی و تغذیه دیگ بخار اشاره کرد. این پمپ دارای هزینه تعمیر و نگهداری بالاتری نسبت به سایر مدل ها است و در مقایسه با پمپ های تک پروانه، محدودیت در حجم آب دهی دارد.
برای بهره برداری صحیح، افزایش طول عمر پمپ و همچنین انتخاب درست پمپ آب به چندین مولفه نیاز دارید. یکی از این مولفه ها، شناخت انواع پمپ ها بود ک در بالا، توضیحات ارائه شد. مولفه دیگر آن، در نظر گرفتن راندمان کاری و نکاتی از قبیل توان پمپ، IP حفاظتی پمپ آب با توجه به شرایط رطوبت و محیط کاری می باشد که مستلزم آشنایی با طریقه خواندن پلاک پمپ آب خانگی است.
بیشتر تجهیزات الکترونیکی باید در طول مدت استفاده در مواجه شدن با آلاینده ها، ضربه و رطوبت دارای مقاومت خوبی باشد. درجه حفاظت که با نماد IP نیز نمایش داده می شود، مشخص کننده این است که آن وسیله تا چه حد می تواند بدون در نظر گرفتن امنیت، به مقاومت دستگاه اطمینان کرد. IP دارای یک کد دو رقمی است که بیانگر میزان حفاظت بدنه در برابر نفوذ آب، اجسام خارجی و دسترسی کاربر می باشد. اولین رقم نشان دهنده درجه حفاظت درمقابل تماس و نفوذ اجسام خارجی و دسترسی به قسمت های خطرناک است و دومین رقم نیز درجه محافظت در مقابل نفوذ آب و مایعات را نشان می دهد. حداقل درجه حفاظتی پمپ آب خانگی باید IP44 باشد. 4 اول بدین معنی است که قسمتهای برق دار و یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود اجسام خارجی بیش از یک میلی متر محافظت شده است و 4 دوم بدین معنی است که دستگاه در برابر پاشش آب در هر جهت به بدنه آن حفاظت شده است.
جدول توضیحات رقم اول درجه حفاظتی
| درجه حفاظت | رقم اول |
| هیچگونه حفاظتی در برابر قسمتهای برقدار و یا متحرک داخل محفظه و همچنین هیچگونه حفاظتی در برابر ورود اجسام خارجی به داخل جسم وجود ندارد. | 0 |
| در برابر تماس‌های اتفاقی یا غیر عمدی با قسمتهای برق دار یا متحرک دستگاه حفاظت شده ولی عمداً و با اراده می‌توان به قسمتهای برقدار و یا متحرک دستگاه دست زد و به طور خلاصه دستگاه در برابر ورود اشیاء با قطر بزرگتر از 50 میلیمتر حفاظت شده است. | 1 |
| قسمتهای برقدار و یا محرک داخل دستگاه در برابر انگشت محافظت شده و یا به عبارت دیگر دستگاه در برابر ورود اشیاء خارجی با قطر بزرگتر از 12 میلیمتر حفاظت شده است. | 2 |
| قسمتهای برق دار و یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود ابزار ، سیم و هرچیز دیگر با قطر بیش از 5.2 میلیمتر حفاظت شده و به طور کلی اشیاء با قطر بیش از 5.2 میلیمتر نمی توانند وارد دستگاه شوند. | 3 |
| قسمتهای برقدار و یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود اجسام خارجی بیش از یک میلیمتر محافظت شده است. | 4 |
| حفاظت کامل در برابر تماس با قسمتهای برق دار یا متحرک دستگاه، منفذهای ورود گرد و غبار به داخل دستگاه به طور کامل مسدود نشده ولی گرد و غباری که وارد دستگاه می‌شود باعث اختلال در سیستم داخلی و عملکرد دستگاه نمی گردد. | 5 |
| قسمتهای برقدار و یا متحرک داخل دستگاه به طور کامل در برابر تماس‌های خارجی حفاظت شده و مطلقاً منفذی جهت ورود گرد و غبار به داخل دستگاه وجود ندارد. |
6 |
جدول توضیحات رقم دوم درجه حفاظتی
| درجه حفاظت | رقم دوم |
|
دستگاه هیچ گونه حفاظتی در برابر آب ندارد. |
0 |
| دستگاه در برابر قطرات متراکم شده که به طور قائم از بالا بر روی قاب آن می چکد محافظت شده است. | 1 |
| دستگاه در برابر باران که به طور قائم یا با زاویه 15 درجه نسبت به خط قائم به بدنه آن ببارد حفاظت شده است. | 2 |
| دستگاه در برابر باران که به طور قائم یا با زاویه 60 درجه نسبت به خط قائم به بدنه آن ببارد حفاظت شده است. | 3 |
| دستگاه در برابر پاشش آب در هر جهت به بدنه آن حفاظت شده است. | 4 |
| دستگاه در برابر پاشش آب با فشار از هر جهت به بدنه آن در شرایط معین حفاظت شده و خطر جدی برای دستگاه ندارد. | 5 |
| دستگاه در برابر موقعیت خاص عرشه کشتیها حفاظت شده و در این شرایط آب وارد دستگاه نمی شود. | 6 |
| دستگاه در برابر غوطه ور شدن در آب حفاظت شده، وقتی جسم در داخل مایع غوطه ور است در فشار معین مایع و زمان معین آب وارد دستگاه نمی شود. | 7 |
| دستگاه در برابر غوطه ور شدن در آب در زمان نامحدود حفاظت شده، وقتی دستگاه در عمق معین از آب قرار میگیرد برای زمان نامحدود آب وارد دستگاه نمی شود. | 8 |
[نکته] برای افزایش طول عمر پمپ آب و جلوگیری از خروجی پمپ آب باید یک سری نکات را بدانید. این نکات به شرح زیر است:
لازمه تنظیم فشار آب، دارا بودن پرشر سوییچ است که با تنظیم آن اگر در افت فشاری در مسیر ایجاد شود پمپ روشن و بلعکس اگر فشار بیش از حد باشد، پمپ را خاموش می کند. اگر پرشر سوییچ خراب شود پمپ خاموش نمی شود و لوله ها پر از سیال می شود همین امر به پمپ فشار می آورد و در اخر پمپ می سوزد. ممکن است پرشر سوییچ به درستی کار کند ولی قسمتی از مسیر لوله ترکیده باشد و پرشر سوییچ فرمان روشن بودن پمپ را دهد. روشن بودن پمپ در این موقعیت هم باعث سوختن آن می شود. در موقعیت دیگر، اگر خروجی پمپ بسته باشد باعث داغ کردن پمپ شده و اگر بسته بودن خروجی ادامه پیدا کند باعث سوختن سیم پیچ پمپ شده و به عبارتی دیگر پمپ می سوزد. برای استفاده دوباره از آن پمپ، باید سیم پیچ اش عوض شود و یا سیم پیچی شود.
هر پمپ دارای یک توانی خاص و با قطر پروانه و فاصله بشقاب های پروانه خاصی است. توان پمپ تابعی از قطر پروانه پمپ آب و قطر پروانه تابعی از هد و دبی مورد نیاز است. برای هر هد قطر پروانه مشخصی در نظر گرفته می شود و برای هر دبی ای فاصله بین بشقاب های پروانه در نظر گرفته می شود. حال که قطر پروانه و فاصله بشقاب هایش معلوم شد، پمپ مورد نظر باید توان پمپاژ دبی آب مورد نظر تا هد مورد نظر را داشته باشد. به طور مثال برای پرتاب سنگ توسط یک شخص تا ارتفاع 10 متر یک مقدار نیرو صرف می شود ولی برای پرتاب همان سنگ توسط همان شخص تا ارتفاع 50 متر مقدار نیروی بیشتری صرف می شود. نمیتوان با همان مقدار نیرو که برای 10متر پرتاب صرف شده است، سنگ را تا ارتفاع 50 متری فرستاد. در نتیجه مشخصات فنی پروانه پمپ آب استاندارد، بدین معناست که پروانه مورد نظر بتواند جوابگوی هد و دبی مورد نظر باشد و در عین حال توان پمپ پاسخگوی چرخش پروانه مورد نظر را داشته باشد.
با توجه به اطلاعات بیان شده در قسمت مشخصات فنی پمپ آب استاندارد، توان پمپ می بایست با هد و دبی مورد نظر متناسب باشد. دبی مورد نظر نیز تابعی از سایز لوله های ساختمان است. پس برای اینکه پمپ دچار خرابی نشود و یا آب با سرعت مناسب جریان داشته باشد، باید به سایز لوله های ساختمان توجه کرد. با استناد بر دبی بدست آمده می توان پمپ مورد نظر را سایز کرد. حال اگر توان پمپ آب متناسب با سایز لوله ها نباشد، باعث ایجاد رخداد های زیر می شود:
در هر دو صورت، صدمات بسیاری به پروانه پمپ یا خود پمپ وارد شده و راندمان بیشینه خود را از دست می دهد.
در اثر ضربه، مقاومت بدنه پمپ آب با جنس چدن بیشتر از بدنه پمپ آب با جنس استیل است. یکی از آسیب هایی که به بدنه پمپ آب وارد می شود، خوردگی است. مقاومت بدنه در برابر خوردگی بستگی به سیال مورد استفاده دارد. در بعضی از موارد بدنه چدنی مقاومت بالایی نسبت به بدنه استیل دارد. در مواقعی دیگر، بدنه استیل مقاومت بالاتری نسبت به بدنه چدنی دارد. پس در نهایت مقاومت بدنه در برابر خوردگی به سیال مورد استفاده وابسطه است.
ضربه خوردن به پمپ، یکی دیگر از مشکلات خرابی و درست کار نکردن پمپ آب است که بازده کارکرد پمپ را کاهش می دهد. ضربه قوچ که منشا آن برگشت آب است و یا نبود منبع تحت فشار باعث ایجاد این ضربات به پمپ آب می شود. از نتیجه این موارد اشاره کرد:
با وقوع این مشکلات، استهلاک پمپ آب بالا رفته و باعث ایجاد سر و صدای زیادی در محل نصب پمپ می شود. برای حل این مشکلات باید از شیر یک طرفه، لرزه گیر و منبع تحت فشار استفاده کرد. گرچه در مرحله اول باید بلبرینگ پمپ را تعویض کرده و شفت آن مجددا بالانس کنید.
مینی پمپ آب، مانند سایر پمپ ها وظیفه ارسال آب از مبدا به مقصد را به عهده دارد. به این مینی پمپ، پمپ خطی تویت فشار آب نیز گفته می شود. این پمپ برای انتقال آب در حجم های بالا مناسب نبوده است. یکی از ویژگی های خوب این مینی پمپ، کم صدا بودن آن نسبت به سایر پمپ ها است. از این مینی پمپ به عنوان پمپ پکیجی و مصارف کوچک خانگی استفاده می شود. از تولیدکنندگان مینی پمپ می توان به مینی پمپ ویلو، مینی پمپ شیمجه و مینی پمپ گراندفوس اشاره کرد.
